ေျမာက္ဦးနန္းေတာ္တည္ေဆာက္ခပုံ အက်ယ္အ၀န္း

ေျမာက္ဦးၿမဳိ႕ေတာ္တြင္ နန္းေတာ္ကုန္းသသည္ကား မူလနဂုိအားျဖင္႔ ကုကၠားေတာင္နန္႔ ေတာင္ညဳိေတာ္ႀကီးႏွစ္လုံးကုိ ျခံရံလ်က္တည္ေဆာက္ထားေသာ ေက်ာက္သားအမာခံ ၿမီမ်ားျဖစ္ပါသည္။

ပထမဆုံး ေျမာက္ဦးထီးနန္း တည္ေဆာက္ခေသာ မင္းေစာမြန္ သည္ ေကာဇာသကၠရာဇ္  (၇၉၂ )ခုႏွစ္ ၊ေတာ္သလင္းလဆန္း တစ္ရက္နိန္႔၊ ခရစ္သကၠရာဇ္ (၁၄၃၀) ခုႏွစ္ ထီးနန္းတက္ခပါသည္။

ပထမဆုံး ေျမာက္ဦးနန္းေတာ္ကုိ ေစာမြန္မင္းမ်ားလက္ထက္ အုတ္တံတုိင္းတိနန္႔ရာ တည္ေဆာက္ချခင္းျဖစ္သည္။ေျမာက္ဦး ဒုတိယေခတ္ မင္းဗာ ဘုရင္ လက္ထက္ေတာ္၌ ေက်ာက္တံတုိင္းတိနန္႔ ထပ္မံၿပီး ခုိင္ခံ႔ႀကီးက်ယ္စြာျဖင္႔ တည္ေဆာက္ခသည္။ သုိ႔ျဖစ္ပါ၍  ရခုိင္မဟာရာဇ၀င္ႀကီး လကၤတြင္ (ေျမာက္ဦးမည္သာ၊ ၿမဳိ႔ေအာင္ခ်ာကုိ ၊တည္လာျပဳလွစ္၊သကၠရာဇ္ကား၊ ေဒြျဖစ္န၀ါ၊ သတၱလာတည္း၊ ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ (ေစာမြန္ၿပဳျပင္၊မင္းဗာတည္ေက၊ရႊီေျမာက္ဦး ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ပါရွိမွဳတိတြိ႔ရွိရပါသည္။

နန္ေတာ္ကုန္း၏အဆင္႔မွာ သုံးဆင္႔ျဖစ္သည္။ ထိပ္ဆုံအဆင္႔မွ ေအာက္ဆုံးအဆင္႔ထိ ေပေပါင္း (၅၀)ျမင္႔ေလသည္။ တတိယအဆင္႔၏ ေတာင္ဘက္မွ ေျမာက္ဘက္သုိ႔ ေပေပါင္း (၁၆၀၆)ေပရွိသည္။

အရွိ႕ဘက္မွ အေနာက္ဘက္သုိ႕ ေပေပါင္း (၁၇၄၀)ေပရွိသည္။ တံတုိင္းမ်ား ေအာက္ၿခီတြင္ ေက်ာက္သား(၇)ေပထုထည္ရွိသည္။ တံတုိင္းတုိ႔၏ အထက္ပုိင္းထုထည္မွာ(၄)ေပျဖစ္သည္။

ပထမနန္႔ ဒုတိယတံတုိင္းအကြာအ၀ီးမွာ ေပေပါင္း(၁၃၇)ေပရွည္လ်ားသည္။ အထက္ဆုံးအတက္နန္းရင္ျပင္၏ အက်ယ္အ၀န္းမွာ (၆၅၆)ေပက်ယ္၀န္းေလသည္။ အရွိ႕ဘက္တတိယအဆင္႔တံခါးမွဒုတိယအဆင္႔တံခါးထိ ေပေပါင္း(၂၆၇) ေ၇ရွိသည္။ ၎းမွပထမအဆင္႔တံခါးသုိ႔ ေပေပါင္း(၄၄၀)ကြာ၀ီးသည္။ ေျမာက္ဘက္အဆင္႔တံခါးမွ ဒုတိယအဆင္႔တံခါးသုိ႔ ေပေပါင္း(၂၃၃)ေပရွိသည္။၎မွတတိယအဆင္႔တံခါးသုိ႔(၁၆၆)ေပရွိသည္။

အထက္ဆုံးအထက္နန္းရင္ျပင္၏ ေျမာက္ဘက္မွေတာင္ဘက္သုိ႔အလ်ား(၆၇၉)ေပ က်ယ္၀န္းသည္။ ေတာင္ဘက္တတိယအဆင္႔တံခါးမွ ဒုတိယအဆင္႔တံခါးသုိ႔ ေပေပါင္း(၁၃၈)ေပရွိသည္။

၎မွပထမဆင္႔တံခါးသုိ႔ေပေပါင္း(၄၅၀)ကြာ၀ီးသည္။ တံခါးမ်ား၏၀င္ေပါက္စာမွာ (၁၀)ေပစီ က်ယ္၀န္းသည္။ တံခ္းတစ္ဖက္တခ်က္စီတုိ႕၏တံခါးေပါင္းမ်ားမွာ (၈)ေပစီရွိ႕သုိ႔ထုိးထြက္လ်က္ရွိႀကသည္။

တံတုိင္းမ်ားထုထည္အထူမွာ(၇)ေပ၊၆ လက္မ ရွိႀကၿပီး (၁၂)ေပစီျမင္႔ႀကသည္။တံခါးမ်ား၏အတြင္းဖက္နံရံမ်ား၌ၿမီႀကီးသည္ (၁)ေပခန္႔အကြာရွိ ေက်ာက္တုံးႀကီးနန္႔ (၈)ေပအျမင္႔ရွိေသာေက်ာက္တုံးႀကီးတြင္ (၅)လက္မရွိေသာအေပါက္တစ္ေပါက္စီရွသည္။

၎တံခါးေပါက္မ်ားကုိ ပိတ္ဖြင္႔ရန္ အရွင္တံခါးတပ္ဆင္ထားျခင္းျဖစ္သည္။

နန္းေတာ္၏အေနာက္ဘက္ဒုတိယနန္႔တတိယတံတုိင္းအႀကားတြင္ က်ဳံးမ်ားရွိသည္။ အရွိ႕ဘက္တြင္ ဗဟုိစည္ေတာ္ထားရွိေသာ ယြန္းေတာင္ေခၚ ရႊန္းေတာင္ရွိသည္။ ေတာင္ဘက္တြင္ (၀ယုိင္သာ)ေခၚ ဥယ်ာဥ္ေတာ္တည္ရွိသည္။(ယခုအခါ အထက္တန္းေက်ာင္းရွိ႕ေဘာလုံးကြင္းျဖစ္နိန္သည္။)

နန္းေတာ္၏အရွိ႕ဘက္ဒုတိယအဆင္႔တြင္ နန္းသူ နန္းသားမ်ားေသာက္သုံးႀကေသာ ေသာက္ရီကန္ (နန္းသာကန္)တည္ရွိသည္။(ယခု နန္႔သာကန္ဟုေခၚဆိုႀကသည္။)

ယခုနန္းေတာ္ကုန္း၏အရွိ႕ဘက္ဆင္းလမ္း နန္းလွီကား (ဆီးရုံႀကီး)ရွိ႕ လီွကားနန္႔အေနာက္ဘက္ရွိ နန္းေတာ္ကုန္းမွ အဆင္းလွီကားရုိ႕မွာၿဗိတိသွ် အဂၤလိပ္တုိ႕ စုိးစံခစဥ္ နန္းကုန္းကုိေဖာက္ၿပီး လမ္းလုပ္ရန္ စီစဥ္ရာ တစ္ၿမဳိ႕လုံးကန္႔ကြက္ဆႏၵျပႀကသျဖင္႔ လမ္းမေဖာက္၀ံ႔ဘဲ ရပ္တန္႕ထားကာ ေက်ာက္လွီကားမ်ားသာ တစ္ဖက္တစ္ခု ထပ္ဆင္႔ျပဳလုပ္ထားႀကသည္။

ရခုိင္မင္းရုိ႕ အုပ္စုိးခစဥ္က နန္းေတာ္တစ္ဖက္တစ္ခ်က္ အဆင္းလွီကား အစစ္အမွန္နိန္ရာတုိ႕သည္ကား အေနာက္ (ယခု ပါတိယူနစ္ယုံးေဟာင္း) တည္ရွိရာ ရွိ႕တည္႔တည္႕ ဆင္းလမ္း နန္းလွီကား ( ယခုအခါ တံတုိင္းကုိေဆာက္လုပ္ေရးမွ သုေတသနတာ၀န္ပီးခ်က္အရ တံတုိင္းတစ္သားတည္း အေပါက္ပိတ္ၿပီး ကာရံထားႀကသည္။ သုိ႔နန္႕႔ နန္းေတာ္အရွိ႕ တက္ဆင္း ရွိ႕ေဟာင္းနန္းလွီကားနိန္ရာေပ်ာက္ကြယ္နိန္သည္။ေျမာက္ဦးနန္ေးတာ္သုိ႕ဆင္းတက္လွီကားႀကီး အရပ္ေလးမ်က္ႏွာမွ ေလးခုတပ္ဆင္ထားရွိခသည္။

ေျမာက္ဦးနန္းေတာ္ကုိ တံတုိင္းသုံဆင္႔ ၀ုိင္းရံကာလ်က္ တံတုိင္းႀကားတြင္ က်ဳံေတာ္မ်ားရွိသည္။ ေျမာက္ဦးၿမဳိ႕ေတာ္ကုိ ျခံစည္းရုိးပမာတံတုိင္းပတ္လည္ ၀ုိင္းရံကာဆီး ကာထားၿပီး တံတုိင္းမ်ားထက္မွာ အေျမာက္စင္ထား နိန္ရာမ်ားနန္႔တကြ သဘာ၀တံတုိင္း၊ လူလုပ္တံတုိင္း မ်ားမွာ ျမင္းစီးသူရဲဗုိလ္ပါမ်ားစြာစီးနင္းသြားလာလွဳပ္ရွားႏုိင္ေအာင္ စီစဥ္ျပဳလုပ္ကာ ခမ္းနားႀကီးက်ယ္စြာတည္ေဆာက္ခလီသည္။

သုိ႔ေႀကာင္႔ ေျမာက္ဦးၿမဳိ႕ေတာ္ႀကီးသည္ ထုိအခ်ိန္က ႀကက္ပ်ံမက် စည္ကားလွသည္။ ခရစ္ ေအဒီ(၁၅)ရာစုမွ(၁၆)ရာစုထိအလြန္ခ်မ္းသာႀကြယ္၀ေသာကမၻာ႔အဆင္႔မီ သမုိင္းတြင္ထင္ရွားခေသာ ၿမဳိ႕တစ္ၿမဳိ႔႕သာျဖစ္ပါေပေတာ႔သတည္း။

 

ကုိးကာခ်က္

ဓည၀တိ ဦးေအာင္ေဇယ်   (ေျမာက္ဦး)၏

ပထမအႀကိမ္ထုတ္ ရခုိင္မင္းဆက္မ်ားနန္႔ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ စာအုပ္